تداخل فیبروم رحم و بارداری برای خیلی از خانمها نگرانکننده است. خوشبختانه، فیبروم رحم در اکثر مواقع خطری برای بارداری ایجاد نمیکند. اما اگر اندازه آن بزرگ یا محل قرارگیری فیبروم خطرناک باشد، مادر با احتمال بروز عوارضی مثل سقط جنین، زایمان زودرس، نیاز به سزارین و درد و خونریزی مواجه میشود. استراحت و پرهیز از حرکات زیاد، رژیم غذایی سالم و مصرف دارو تحت نظر متخصص زنان به شما کمک میکند همزمانی فیبروم رحم و بارداری را با موفقیت پشت سر بگذارید که در ادامه بیشتر درباره آنها صحبت خواهیم کرد.
امکان حاملگی با وجود فیبروم رحم وجود دارد؟
اغلب خانمهایی که فیبروم رحم دارند، بدون نیاز به درمان خاصی باردار میشوند و دوران بارداری را با موفقیت پشتسر میگذارند. البته این موضوع به نوع، اندازه و محل فیبروم بستگی دارد. اکثر خانمها حتی با وجود فیبروم- مخصوصا در بیرون رحم- باردار میشوند.
فیبرومهایی که داخل حفره رحم رشد میکنند، شانس بارداری را پایین و احتمال سقط جنین را بالا میبرند. ولی با برداشتن این نوع فیبروم، احتمال بارور شدن افزایش مییابد. اگر در حال تلاش برای بارداری هستید و موفق نمیشوید، حتما باید تحت نظر متخصص زنان و زایمان معاینه شوید تا مطمئن شوید از لحاظ فیبروم رحم و بارداری مشکلی ندارید.
✍️ بیشتر بخوانید: جلوگیری از سقط جنین در سه ماهه اول بارداری
فیبروم در بارداری خطرناک است؟
داشتن فیبروم رحم در بارداری همیشه خطرناک نیست، اما گاهی اوقات دردسرساز میشود. اکثر اوقات، فیبرومها کوچک هستند و مشکلی به وجود نمیآورند. اندازه بعضی از فیبرومها حتی تا پایان بارداری تغییر نمیکند و بعد از زایمان کوچکتر هم میشوند.
اما اگر فیبروم بزرگ باشد یا در جای حساسی از رحم قرار بگیرد، احتمالا دچار عوارض فیبروم رحم و بارداری مثل درد، خونریزی یا فشار به جنین میشوید. از آنجایی که در سه ماهه اول بارداری، بعضی از فیبرومها به دلیل تغییرات هورمونی بزرگتر میشوند، اگر از قبل برایتان تشخیص فیبروم داده شده، حتما باید تحت نظر متخصص زنان و زایمان باشید تا پزشک بفهمد فیبروم چقدر جدی است و چه مراقبتی لازم دارید.
عوارض احتمالی بارداری با فیبروم رحم
بارداری با فیبروم رحم در بسیاری از خانمها هیچ مشکلی ایجاد نمیکند، اما برخی از مادران با عوارضی مواجه میشوند که به بررسی فوری پزشک نیاز دارند. این عوارض شامل موارد زیر میشوند:
- فیبرومهای بزرگ باعث درد و ناراحتی به خصوص در سه ماهه دوم و سوم میشوند. این درد ناشی از فشار فیبرومها بر اندامهای داخلی است.
- فیبروم باعث انقباضات رحم و زایمان زودرس میشود. این مشکل بیشتر زمانی رخ میدهد که فیبرومها در نواحی حساس قرار دارند یا در حال رشد هستند.
- گاهی اوقات همزمانی فیبروم رحم و بارداری به سقط جنین، بهویژه در سه ماهه اول منجر میشود. این مشکل به خاطر اختلال در خونرسانی به جفت بروز میکند.
- اگر فیبروم در ناحیهای قرار داشته باشد که مانع از بارداری طبیعی شود، نوزاد باید با سزارین به دنیا بیاید.
- فیبرومهایی که در قسمت پایینی رحم قرار دارند، موقعیت جنین را عوض میکنند. این اتفاق، احتمال زایمان بریچ را بالا میبرد.
- وجود فیبروم در بارداری با مشکلاتی مانند جفت پایین (placenta previa) یا جدا شدن زودرس جفت (placental abruption) همراه است که برای مادر و جنین خطرساز هستند.
- فیبرومهای بزرگ، فضای زیادی اشغال میکنند و جلوی رشد طبیعی جنین را میگیرند. این اتفاق باعث تولد نوزاد با وزن کم میشود.
- فیبروم با اختلال در انقباضات رحم باعث خونریزی شدید بعد از زایمان میشود.
مراقبتهای لازم برای بارداری با وجود فیبروم رحمی
اولین و مهمترین نکته در مورد فیبروم رحم در بارداری این است که حتما باید تحت نظر پزشک متخصص زنان و زایمان باشید. پزشک با تشخیص نوع، اندازه و محل فیبروم از طریق سونوگرافی و سایر آزمایشهای تصویربرداری، شما را در مسیر پشتسر گذاشتن یک بارداری موفق با وجود فیبروم کمک میکند.
نکته بعدی، پرهیز از تحرک زیاد یا فعالیتهای سنگین، داشتن استراحت کافی و استفاده از کیسه آب گرم است. علاوه بر این، رژیم غذایی سالم و سرشار از فیبر، میوه و سبزیجات تازه، در کنار مصرف مکملهایی مثل اسید فولیک، آهن و ویتامین D تحت نظر پزشک، شما و جنین را از عوارض فیبروم رحم و بارداری دور نگه میدارد.
درمان فیبروم رحم در دوران بارداری
اولین قدم برای درمان فیبروم رحم در دوران بارداری، مراجعه به بهترین متخصص زنان و زایمان است. پزشک با بررسی دقیق شرایط رحم، نوع فیبروم، محل قرارگیری آن و شدت علائم، تصمیم میگیرد که چه روشی برای کنترل یا درمان فیبروم مناسب است. در ادامه، روشهای مختلف درمان فیبروم رحم در دوران بارداری را بررسی میکنیم:
↲ استراحت، آب کافی و کنترل درد
پایهایترین درمان همزمانی فیبروم رحم و بارداری، کنترل علائم با اقدامات سادهای مثل استراحت، نوشیدن مایعات زیاد و مصرف مسکنهای سبک است. این روش در بیشتر موارد پاسخ خوبی میدهد، بهخصوص وقتی که فیبرومها کوچک هستند یا مشکلی برای جنین ایجاد نکردهاند.
↲ جراحی میومکتومی
میومکتومی در دوران بارداری به ندرت و فقط در مواردی انجام میشود که فیبروم درد شدیدی ایجاد کند یا خطرساز باشد. اگر فیبروم ساقهدار و بزرگ باشد یا در دهانه رحم قرار داشته باشد، پزشک در نیمه دوم بارداری، این روش را توصیه میکند.
↲ آمبولیزاسیون بعد از زایمان
روش آمبولیزاسیون که در آن خونرسانی به فیبروم قطع میشود، در دوران بارداری انجام نمیشود؛ چون برای جنین خطر دارد. این روش برای درمان فیبروم در خانمهایی که بعد از زایمان تصمیم به درمان فیبروم دارند و دیگر قصد بارداری ندارند، مناسب است.
↲ ابلیشن پس از زایمان
ابلیشن فیبروم، که در آن با استفاده از گرما فیبرومها کوچک میشوند، در بارداری کاربرد ندارد. این روش فقط بعد از زایمان و برای مادرانی که نمیخواهند باردار شوند، مناسب است.
↲ هیسترکتومی
اگر فیبرومها بزرگ، دردناک و مقاوم باشند و مادر تصمیم به فرزندآوری مجدد نداشته باشد، هیسترکتومی یا همان عمل برداشتن کامل رحم پس از زایمان توصیه میشود. این روش، درمان قطعی فیبرومهای شدید است.
تجربیات بارداری با فیبروم
همزمانی فیبروم رحم و بارداری، برای خیلیها پیش میآید. در ادامه، چند تجربه واقعی از مادران عزیز را با هم مرور میکنیم:
- قبل از بارداری فیبرومم ۹ سانت بود و حالا شده ۱۲ سانت. با این حال هیچ دردی نداشتم و مشکلی هم پیش نیومد. بهنظرم وقتی درد نداری، لازم نیست خیلی نگران باشی، مخصوصا اگر فیبرومت کوچیکه.
- اندازه فیبرم کوچیک بود، ولی در سه ماه اول با تغییرات هورمونی کمی بزرگ شد. گاهی درد داشتم و گاهی هم خونریزی خفیف. ولی مشکل خاصی ایجاد نشد و بارداریم با مراقبت پزشک خوب پیش رفت.
- من دو تا فیبروم داشتم، یکی ۵ سانت و یکی ۲ سانت. در دوران بارداری گاهی درد داشتم، ولی پزشکم خیلی به زایمان طبیعی تشویقم کرد. خدا رو شکر طبیعی زایمان کردم و بچهم هم سالم به دنیا اومد.
- من اصلا نمیدونستم فیبروم دارم، تا وقتی که در بارداری خونریزی کردم و در سونوگرافی مشخص شد. در حالت عادی دردی نداشتم، ولی اگه زیاد راه میرفتم یا با آب داغ حمام میکردم، خونریزی خفیف پیدا میکردم. دکترم شیاف تجویز کرد و گفت زیاد تحرک نداشته باشم. با رعایت این موارد، مشکلی برام پیش نیومد.
- من چهار تا فیبروم داشتم. دکتر گفتند باید عمل میومکتومی انجام بدم. دو ماه پیش باردار شدم، ولی بارداری پوچ بود و سقط شد. بعد از اون، مجبور شدم جراحی میومکتومی انجام بدم.
- من سال گذشته جراحی کردم و 11 فیبروم از رحمم برداشته شد. بزرگترین فیبروم ۱۲ سانت بود. دکترم گفت بعد از 3 ماه برای بارداری اقدام کنم. الان 11 هفته هست که باردارم و مشکلی ندارم.
توصیههای نهایی برای جلوگیری از عوارض احتمالی
فیبرومها تومورهای غیرسرطانی هستند که در اکثر مواقع خطری برای حاملگی ایجاد نمیکنند، اما برای جلوگیری از عوارض احتمالی، ضروری است که تحت نظر پزشک متخصص زنان و زایمان قرار بگیرید. پزشک با ارزیابی نوع و محل فیبروم، روش درمانی مناسب را در اختیارتان میگذارد. در صورتی که فیبروم کوچک باشد، نیازی به جراحی نیست و با استراحت، تغذیه درست و مصرف داروهای مناسب میتوان علائم آن را کنترل کرد.
*~ سوالات متداول درباره فیبروم رحم و بارداری ~*
تحقیقات نشان میدهد اندازه بسیاری از فیبرومها، 3 تا 6 ماه بعد از زایمان مادر کوچک میشود. دلیل این اتفاق، تغییرات هورمونی پس از زایمان است.
فیبروم رحم و بارداری علائمی مثل درد شکم، خونریزی غیرمعمول، تکرر ادرار، یبوست، احساس فشار در ناحیه لگن و یا درد هنگام رابطه جنسی ایجاد میکند.
فیبرومهای اینترامورال و ساب سروزال جزء انواع فیبرومهای رحمی هستند که خطر سقط جنین را افزایش میدهند. این نوع فیبروم گاهی اوقات باعث زایمان زودرس نیز میشود. بنابراین بسیار مهم است که تحت نظر پزشک و با رعایت دستورات او، جلوی بروز چنین مشکلاتی گرفته شود.